1. Czego potrzebujemy aby założyć akwarium?

Akwarium - na początek najlepszy jest zbiornik o pojemności przynajmniej 50 litrów. W mniejszych akwariach równowaga biologiczna jest bardzo krucha i łatwo spowodować jej zachwianie. Poza tym do małego zbiornika wybór fauny i flory jest dość ograniczony. Ogólnie akwarium o pojemności nie przekraczającej 40 litrów może założyć zaawansowany akwarysta, który nie popełni podstawowych błędów i poradzi sobie z ustabilizowaniem zbiornika.

Filtr - filtr jest chyba najważniejszym urządzeniem w akwarium. Odpowiada za cyrkulację, oczyszczanie oraz napowietrzanie wody. Trzeba pamiętać, aby wybrać filtr dostosowany do pojemności zbiornika. Nie zaszkodzi dobór filtra do teoretycznie większego akwarium, nadfiltracja w niektórych przypadkach (np. w akwariach z biotopem skalistych jezior afrykańskich) jest zjawiskiem jak najbardziej wskazanym. Natomiast kupując filtr zbyt mało wydajny w stosunku do akwarium prawdopodobnie filtracja będzie zbyt słaba i warunki wodne w naszym zbiorniku nie będą dobre. Do niewielkich baniaków wystarczy nam filtr wewnętrzny (np. AquaSzut Junior) lub zewnętrzny kaskadowy (np. AquaEl FZN1). Natomiast w większych akwariach najlepszym rozwiązaniem jest zewnętrzny filtr kubełkowy (np. Fluval 205). Często akwaryści stosują jako napowietrzanie popularne "bąbelki" wpuszczane do akwarium poprzez filtr lub pompkę napowietrzającą. W rzeczywistości takie rozwiązanie jest mało wydajne ponieważ ilość tlenu rozpuszczającego się w ten sposób w wodzie jest znikoma. Woda najlepiej natlenia się poprzez ruch jej powierzchni. Dlatego najlepiej skierować wylot filtra tak, aby poruszał taflę wody, tworząc fale. Filtr MUSI chodzić 24h na dobę.

Grzałka - większość tropikalnych ryb, które hodujemy w akwariach wymaga stosunkowo wysokiej i stałej temperatury wody. Dlatego niezbędnym urządzeniem w akwarium jest grzałka, najlepiej z termostatem, który będzie odpowiadał za stałą temperaturę. Moc grzałki dobieramy w ten sposób, aby na 1 litr wody przypadał około 1W mocy urządzenia.

Oświetlenie - oświetlone akwarium prezentuje się o wiele bardziej efektownie, poza tym światło jest niezbędne do zdrowego wzrostu roślin. Akwarium najlepiej oświetlać świetlówkami liniowymi. Można zakupić specjalistyczne świetlówki akwarystyczne, ale zwykle nie jest to konieczne rozwiązanie. Poza tym takie świetlówki kosztują o wiele więcej niż zwykłe no i nie wszystkim będzie odpowiadać cukierkowe zabarwienie światła jakim większość z nich świeci. Decydując się na standardowe świetlówki (np. Philips TLD) warto umieć odczytywać ich oznaczenia. Zwykle świetlówki są opisane trzema cyframi np. 765, 840 itp. Pierwsza z tych cyfr oznacza wskaźnik oddawania barw. Do akwarium wybierajmy świetlówki o powyższym współczynniku przynajmniej 80 czyli np. 865. Dwie kolejne cyfry oznaczają barwę światła w Kelvinach. 2700K odpowiada żółtawemu światłu żarówki, 4000K to barwa chłodno biała, 6500K odpowiada światłu dziennemu. Świetlówka o barwie 8000K będzie już dawać lekko niebieskawe światło. Generalnie do akwarium najlepiej wybierać świetlówki i barwie z zakresu 4000-8000K czyli np. 840, 940, 865, 965, 880.

Podłoże - podłoże pełni wiele funkcji w akwarium. Przede wszystkim sadzi się w nim rośliny. Ponadto staje się ono siedliskiem pożytecznych bakterii nitryfikacyjnych. Może też być ozdobą zbiornika. Podłoże w akwarium może stanowić sam żwir lub dodatkowo możemy zaopatrzyć się w specjalny podkład mineralny dla roślin (np. MHK Floran). Warstwę takiego podkładu o grubości około 2 cm układamy na dnie i przysypujemy żwirem. Najlepszym żwirem na początek jest kwarc o granulacji około 2-3 mm. Nie reaguje on z wodą, ma zaokrąglone krawędzie, które nie ranią ryb żerujących w podłożu, a jego granulacja jest odpowiednia do ukorzenienia się roślin.

Dekoracje - dekoracje w akwarium mogą stanowić korzenie czy skałki. Należy pamiętać, aby korzenie przed włożeniem do akwarium odpowiednio spreparować, zaś skały wybierać takie, które nie wpływają na parametry wody.

Akcesoria - do późniejszej obsługi akwarium przydadzą nam się takie elementy jak czyścik do szyb, strzykawka do ewentualnego dawkowania nawozów, szczoteczki do czyszczenia filtrów itp. Oczywiście niezbędne jest też wiaderko oraz odmulacz.


2. Start akwarium.

Zaczynamy od wysypania i wyrównania żwiru. Warstwa podłoża powinna zwiększać się w kierunku tylnej szyby. Z przodu może wynosić 4 cm i rosnąć aż do około 8cm przy tylnej szybie. Następnie układamy dekoracje. Pod cięższe kamienie możemy na dnie zbiornika podłożyć styropian, aby zapobiec jego pęknięciu. Następnie napełniamy akwarium częściowo wodą i rozpoczynamy sadzenie roślin. Korzenie roślin przed posadzenie przycinamy do około 2-3 cm. Po zasadzeniu roślin wypełniamy zbiornik całkowicie wodą, instalujemy wszystkie urządzenia techniczne i uruchamiamy je. W ten sposób akwarium powinno dojrzewać bez ryb przynajmniej 2 tygodnie. Można ten okres nieco przyspieszyć poprzez zaaplikowanie startera biolgicznego. Jednak mimo wszystko nie można się spieszyć z wpuszczaniem ryb, aby mieć pewność, że nie stanie im się krzywda.


3. Chemia wody

Odczyn (pH) - odczyn wody określa zawartość kwasów i zasad rozpuszczonych w wodzie. Gdy więcej jest kwasów woda jest kwaśna, natomiast gdy przewagę mają zasady, woda jest alkaliczna. Obojętnemu odczynowi wody odpowiada wartość pH 7.0. Im woda bardziej kwaśna tym pH niższe, zaś wodzie bardziej alkalicznej przypisuje się wyższe wartości pH.

Twardość ogólna (GH) - na twardość ogólną wody mają wpływ przede wszystkim związki magnezu i wapnia. Jeżeli ich stężenie jest wysokie, woda jest twarda, w przeciwnym wypadku miękka.
Twardość węglanowa (KH) - na twardość węglanową mają wpływ węglany i wodorwęglany. Ich rola polega na buforowaniu pH, które zapobiega jego gwałtownym zmianom. Tak więc KH ma bardzo duże znaczenie dla zdrowia ryb i roślin.
Twardości wody mierzy się w tzw. stopniach niemieckich - dH.

Amoniak, azotyny, azotany - w akwarium znajdują się również związki azotu, doprowadzane wraz z resztkami pokarmu, odchodami ryb czy gnijącymi fragmentami roślin. W wyniku cyklu azotowego szkodliwy amoniak zamieniany jest na azotyny, które następnie są przetwarzane na azotany, które nie są już tak bardzo szkodliwe dla organizmów zamieszkujących akwarium. Cykl azotowy jest przeprowadzany przez bakterie nitryfikacyjne Nitrosomonas i Nitrobacter, które osiedlają się głównie w podłożu w filtrze. Azotany są również wykorzystywane przez rośliny jaklo składnik odżywczy. W akwarium prawidłowo zarybionym i odpowiednio pielęgnowanym nie powinniśmy mieć żadnych problemów ze zbyt wysokimi stężeniami związków azotowych.

Powyższe parametry wody mają duży wpływ na samopoczucie organizmów żyjących w akwarium. Należy je w miarę możliwości jak najdokładniej dostosować do wymagań naszych podopiecznych, szczególnie jeżeli chcemy doprowadzić do tarła. Jednocześnie trzeba pamiętać, że większość ryb hodowanych w akwariach wykazuje pewną tolerancję na parametry wody i będzie się dobrze czuła również w wodzie nieco odbiegającej od ich teoretycznych wymagań. Tak naprawdę najważniejsza jest stabilność akwarium, bo nic tak nie szkodzi rybom jak nagłe skoki parametrów wody. Aby mieć wodę pod kontrolą warto zaopatrzyć się w testy, które pozwolą nam sprawdzić warunki panujące w naszym akwarium.


4. Dobór roślin i ryb.

Najważniejszą czynnością przed zakupem roślin i ryb jest wcześniejsze rozpoznanie. Musimy dowiedzieć się jakie wymagania mają ryby, czy nie będą za duże do naszego akwarium i czy będą im odpowiadać warunki w akwarium. Trzeba uważać aby nie przerybić akwarium, należy również tak dobrać ryby, aby nie przeszkadzały sobie wzajemnie. Jeżeli zakup ryb (mamy na to w końcu przynajmniej dwa tygodnie) poprzedzimy znalezieniem informacji o nich, na pewno w przyszłości nie będziemy tego żałować. Rośliny również dobieramy tak, aby rozmiarami pasowały do naszego akwarium. Poza tym różne rośliny mają różne wymagania i musimy najpierw sprawdzić czy dany gatunek będzie miał szansę rosnąć w naszym akwarium. Przy zakupie ryb i roślin lepiej nie ufać sprzedawcom w sklepach, ponieważ bardzo często zależy im tylko i wyłącznie na sprzedaniu towaru.


4. Funkcjonowanie akwarium.

Wszystko zrobiliśmy jak należy i co dalej robić z akwarium? Ważną czynnością jest podmiana wody ewentualnie połączona z odmulaniem dna. Nigdy nie powinno się wymieniać całej wody, ponieważ burzymy w ten sposób równowagę biologiczną, która zdążyła wytworzyć się w akwarium. Generalnie bardzo dobrym systemem jest podmiana 25% wody co tydzień. Wodę do podmiany warto wcześniej odstawić na 24h. Co jakiś czas musimy też wyczyścić filtr. Wkłady filtracyjne płuczemy w wodzie odlanej z akwarium, aby nie zniszczyć kolonii bakterii nitryfikacyjnych, które się na nich osiedliły. W razie potrzeby czyścimy szyby akwarium i usuwamy obumarłe liście roślin. Pozostaje nam tylko cieszyć się pięknem naszego zbiornika.

Powyższy artykulik zawiera tą minimalną dawkę wiedzy potrzebną do rozpoczęcia wspaniałej przygody z akwarystyką. Najważniejsze to nie robić nic na szybko i przemyśleć każdy krok. Trzeba też cały czas się rozwijać i poszerzać swoją akwarystyczną wiedzę. Powodzenia!